علائم سرطان ریه چیست و چه دلایل و درمان هایی دارد؟

سرطان ریه بیماری است که سلول‌های سرطانی در بافت ریه شروع به تقسیم بی‌رویه می‌کند و توانایی تنفس فرد را کاهش می‌کند. این بیماری اصلی‌ترین دلیل مرگ و میر در زنان و مردان مبتلا به سرطان است و درمان قطعی ندارد. برخی از روش‌های درمانی مورد استفاده در درمان سرطان ریه شامل این موارد است؛ جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، ایمونوتراپی، درمان‌های گیاهی.

سرطان ریه چیست؟

سرطان ریه تعریف واضحی دارد؛ سرطان ریه بیماری است که موجب تکثیر بی‌رویه‌ی سلول‌های بافت ریه می‌شود و توانایی تنفسی فرد را کاهش می‌دهد. ریه‌‌‌ یا شش، اندام‌ حیاتی برای تنفس و تبادل گاز است که در قفسه‌ی سینه قرار دارد و طی تنفس اکسیژن هوای ورودی را جذب کرده و دی اکسید کربن دفع می‌کند.

به طور معمول بدن کنترل و تعادل رشد سلول‌ها را برعهده دارد و سلول‌‌ها در مرحله‌ی خاصی از چرخه‌ی زندگی خود می‌میرند تا از رشد بیش از حد آن‌ها جلوگیری شود. سرطان در سیستم تنظیم و تعادل رشد سلولی اختلال ایجاد می‌کند و منجر به تکثیر و تقسیم غیرمجاز و بیش از حد سلول‌ها می‌شود که در نهایت توده ‌ای به نام تومور ایجاد می‌کند. در سرطان ریه، این الگوی رشد بیش از حد سلولی در ریه‌ها دیده می‌شود.

شیوع و پیش آگهی سرطان ریه چگونه است؟

سرطان ریه قبل از دهه ۱۹۳۰ معمول نبود، اما در دهه‌های بعدی، به دلیل افزایش مصرف دخانیات، به طور چشمگیری افزایش یافت. سرطان ریه علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان و مردان، در سراسر جهان است. از آنجایی که این سرطان پس از تشکیل سریع گسترش می‌یابد یا متاستاز می‌دهد، بسیار خطرناک است و یکی از صعب العالج‌ترین سرطان‌هاست. غدد فوق کلیه، کبد، مغز و استخوان‌ها شایع‌ترین مکان‌ها برای متاستاز سرطان ریه هستند.

خطر ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری بسیار بالا است و با سال‌ها و تعداد پاکت‌های سیگاری که فرد استعمال کرده رابطه‌ی مستقیم دارد. خوشبختانه در صورت ترک سیگار خطر ابتلا به این سرطان کاهش می‌یابد. قرار گرفتن در معرض دود سیگار (سیگار کشیدن منفعل) نیز می‌تواند باعث ایجاد این بیماری در افراد غیر سیگاری شود.

تشخیص زودهنگام سرطان ریه می‌تواند در روند درمان تاثیرگذار باشد، با این حال شناسایی این سرطان در مراحل اولیه دشوار است، زیرا علائم آن شبیه عفونت تنفسی است و گاهی فرد هیچ علائمی ندارد، به همین دلیل پیش آگهی کارسینوم ریه، ضعیف است. در بیماران مبتلا به سرطان ریه که توده‌ی سرطانی محدود به ریه‌هاست، بقای پنج ساله حدود ۵۴ درصد است اما بقای پنج ساله در کسانی که سرطان ریه پیشرفته و غیر قابل جراحی دارند، حدود ۴ درصد است. از عوارض سرطان ریه می‌توان به تنگی نفس، سرفه‌ی خونی، درد، تجمع مایع در ریه و متاستاز به سایر ارگان‌‌ها اشاره کرد.

انواع سرطان ریه

دو نوع سرطان ریه با الگوی رشد و گسترش متفاوت وجود دارد که در زیر میکروسکوپ قابل تشخیص هستند: کارسینوم سلول‌های کوچک ریه (SCLC) و کارسینوم سلول‌های غیر کوچک ریه (NSCLC).

1. کارسینوم سلول های غیر کوچک ریه (NSCLC)

شایعترین نوع سرطان ریه است (۸۰ تا ۸۵ درصد موارد). کارسینوم سلول‌های غیر کوچک ریه تهاجمی نیست، به بافت‌های اطراف دست اندازی نمی‌کند و نیاز به درمان فوری ندارد. آدنوکارسینوما، کارسینوم سلول سنگفرشی، کارسینوم سلول‌های بزرگ و تومورهای عصبی نورونی سلول‌های بزرگ، از انواع NSCLC هستند. کارسینوم سلول سنگفرشی در سلول‌های پوشاننده‌ی دستگاه تنفسی و آدنوکارسینوما در قسمت بیرونی ریه‌ها ایجاد می‌شوند.

2. کارسینوم سلول های کوچک ریه (SCLC)

سرطان سلول کوچک ریه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از سرطان‌های ریه را شامل می‌شود که دارای احتمال متاستاز بالایی است. SCLC رشد و گسترش سریع‌تر از NSCLC دارد و همین ویژگی باعث می‌شود به شیمی درمانی بیشتر پاسخ دهد. با این حال، احتمال درمان SCLC کمتر است. در برخی موارد، تومورهای سرطانی ریه، شامل هر دو نوع NSCLC و SCLC هستند.

3. مزوتلیوما (Mesothelioma)

نوع دیگری از سرطان ریه است که با قرارگیری در معرض آزبست (پشم شیشه) ارتباط دارد.

سرطان ریه خوش خیم چیست؟

تومورهای خوش خیم سرطانی نیستند. آنها اغلب برداشته می‌شوند و در اغلب موارد عود نمی‌کنند. سلول‌های تومورهای خوش خیم ریه به دیگر قسمت‌های بدن انتشار نمی‌یابند. مهم است بدانیم آنها بندرت، تهدیدی برای زندگی محسوب می‌شوند.

البته نکته‌ای که وجود دارد این است که نباید تومورهای خوش‌خیم را هم به حال خود رها کنیم. گاهی ممکن است تومورهای خوش خیم هم بعد از گذر زمان به تومورهای بدخیم و سرطانی تبدیل شوند. بنابراین حتی تومورهای خوش خیم هم نباید به حال خود واگذاشته شوند.

سرطان ریه خوش خیم معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند و به جایی از بدن متاستاز نمی‌دهد. هرچند می‌توانند بزرگ شوند و فعالیت ریه را مختل کنند. مثلا یک تومور بزرگ خوش خیم می‌تواند تراشه را تحت فشار قرار دهد و آن را ببندد. این کار سبب سخت‌تر نفس کشیدن می‌شود.