(سرطان ریه) یا (چنگار ریه) به انگلیسی: (Lung cancer)نوعی بیماری است که مشخصه آن رشد کنترل نشده سلول در بافت های ریه است. اگر این بیماری درمان نشود، رشد سلولی می تواند در یک فرایند به نام متاستاز به بیرون از ریه گسترش پیدا کند و به بافت های اطراف یا سایر اعضای بدن برسد. اکثر سرطان هایی که از ریه شروع می شوند، به نام سرطان های ابتدایی ریه، کارسینوماهایی هستند که از بافت پوششی نشات می گیرند.

انواع اصلی سرطان ریه سرطان های ریه سلول کوچ (SCLC) ، که سرطان سلولی جو شکل نیز نامیده می شود، و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) هستند. شایع ترین علائم عبارتند از سرفه (همراه با خلط خونی)، کاهش وزن و تنگی نفس.

شایع ترین علت سرطان ریه قرار گرفتن در معرض دود دخانیات برای یک مدت طولانی است که دلیل ۹۰٪ از سرطان های ریه است درصد ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار نمی کشند ۱۵٪ است،و دلیل این موارد اغلب ترکیبی از عوامل ژنتیکی گاز رادون، آزبست، و آلودگی هو از جمله دود سیگار فرد ثالث مربوط می شود. ممکن است سرطان ریه در رادیوگرافی قفسه سینه و مقطع نگاری رایانه ای (سی تی اسکن) قابل تشخیص باشد.

 تشخیص با یک بافت برداری که اغلب از طریق برونکوسکوپی یا راهنمای سی تی انجام می شود، قابل تایید شدن است. درمان و نتایج طولانی مدت به نوع سرطان، مرحله (شدت گسترش) و سلامت کلی فرد، که از طریق وضعیت عملکرد سنجیده می شود، بستگی دارد.

درمان های رایج عبارتند از جراحی، شیمی درمانی، و پرتودرمانی. گاهی اوقات NSCLC با جراحی قابل درمان است، اما معمولاً SCLC به شیمی درمانی و پرتودرمانی بهتر پاسخ می دهد به طور کل، ۱۵٪ از مردم ایالات متحده آمریکا که طبق تشخیص پزشک به سرطان ریه مبتلا بوده اند پنج سال بعد از تشخیص بیماری زنده ماندند در سراسر دنیا، سرطان ریه شایع ترین دلیل مرگ و میر مربوط به سرطان در بین زنان و مردان به شمار می رود، و مسئول ۱٫۳۸ میلیون مرگ و میر در سال، طبق گزارش سال ۲۰۰۸ است.

سرطان ریه علائم

نشانه ها و علائمی که ممکن است نشان دهنده سرطان ریه باشند.

·علائم تنفسی: سرفه، خلط خونی، خس خس سینه یا تنگی نفس

·علائم سیستمیک: کاهش وزن، تب، چماقی شدن ناخن های انگشت، یا ضعف

·علائم ناشی از فشار موضعی: درد قفسه سینه، درد استخوان، انسداد ورید اجوف فوقانی، مشکل در بلعیدن

اگر سرطان در راه تنفسی رشد کند، ممکن است جلوی جریان هوا را سد کند، و موجب مشکل در تنفس شود. این امر می تواند منجر به تجمع ترشحات در پشت گرفتگی شود، و مستعد سینه پهلو خواهد بود.

بسته به نوع تومور، به اصطلاح پدیده پارانئوپلاستیک ممکن است در آغاز به بیماری جلب توجه کند در سرطان ریه، این پدیده ها می توانند شامل سندرم میاستنیک لامبرت – ایتون (ضعف عضلات به دلیل بیماری خودایمنی) هایپرکلسمی، یا سندرم هورمون ضد ادرار نامناسب (SIADH) شوند. تومورها در بالای ریه، به نام تومور پانکوست، ممکن است به بخش موضعی از دستگاه عصبی سمپاتیک حمله کنند، و موجب سندرم هورنر (افتادگی پلک و کوچک شدن مردمک در آن طرف)، و نیز آسیب به شبکه بازویی شوند.

این سرطان ها به طور تصادفی و هنگام انجام رادیوگرافی های منظم تشخیص داده می شوند بسیاری از علائم سرطان ریه (کم اشتهایی، کم شدن وزن، تب، خستگی) مختص این بیماری نیستند در بسیاری از افراد، قبل از اینکه علائم مشخص شوند و فرد به دنبال درمان پزشکی برود، سرطان از محل اصلی خود فراتر رفته و گسترش پیدا کرده است. محل های شایع گسترش سرطان ریه عبارتند از مغز، استخوان، غدد فوق کلیوی، ریه دیگر، کبد، پیراشامه، و کلیه ها. در حدود ۱۰٪ از افراد مبتلا به سرطان ریه در زمان تشخیص علائمی قابل مشاهده نیست؛ این سرطان ها در زمان رادیوگرافی منظم قفسه سینه به طور تصادفی تشخیص داده می شوند.

♦  علل

سرطان پس از آسیب ژنتیکی به دی ان ای گسترش می یابد. این آسیب ژنتیکی بر روی عملکرد طبیعی سلول، از جمله تکثیر سلولی، مرگ سلولی برنامه ریزی شده (آپوپتوز) و ترمیم دی ان ای تاثیر می گذارد. هر چقدر آسیب بیشتر می شود، خطر ابتلا به سرطان نیز افزایش می یابد.